Pod wpływem sterydów - rozmowa z psychiatrą dr. Jarosławem Uziałłą

[SCREAM]

Pod wpływem sterydów - rozmowa z psychiatrą dr. Jarosławem Uziałłą






- Zła sława sterydów jest skutkiem myślenia o nich wyłącznie w kategoriach dopingu, tymczasem nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że są to przede wszystkim środki lecznicze.

Zamiennie używa się pojęć „steroidy” i „sterydy”, „sterydy” są bardziej potoczne. Steroidy są związkami lipidowymi, które mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. W medycynie są używane jako leki przeciwzapalne, przeciwobrzękowe (kortykosterydy), stosowane w chorobach reumatycznych, nowotworowych, alergicznych, obrzęku mózgu itd., związane z regulacją cyklu płciowego – jako leki antykoncepcyjne, a także wspomagające zajście w ciążę lub jako hormonalna terapia zastępcza. W celach pozamedycznych stosuje się je do przyspieszania wzrostu masy ciała u osób ćwiczących na siłowni jako środki dopingowe (sterydy anaboliczne).





Czy prawdą jest, że przyjmowanie sterydów wpływa na stan psychiki?

Sterydy mogą być przekształcane do postaci związków, które oddziałują na centralny układ nerwowy. Stąd – przykładowo – przy pobieraniu sterydów anabolicznych dochodzi do wzmożenia zachowań agresywnych, a nawet do stanów maniakalnych. W skrajnych przypadkach mogą wywoływać psychozy. Również sterydy podawane jako leki przeciwzapalne mogą wpływać na samopoczucie, powodując silne wahania nastroju. Często spotykamy wzmożenie nastroju u osób zaczynających pobierać kortykosterydy, a w fazie przewlekłej ich podawania – pogorszenia samopoczucia.
Naukowcy zastanawiają się nad stosowaniem sterydów anabolicznych u osób nieuleczalnie chorych.
Sterydy anaboliczne dodają sił witalnych, wigoru, polepszają samopoczucie. Oczywiście, mam tu na myśli dawki zbliżone do tych wydzielanych przez organizm. Dobrze tolerowane są steroidy roślinne, które mogą zastąpić niedobory na przykład u kobiet w okresie menopauzy. Polepszają one samopoczucie, nastrój, zmniejszają efekty zanikania hormonów płciowych.





Czy od sterydów można się uzależnić?

Osoba chora biorąca sterydy zauważa, że gdy zażywa lek ma lepszy nastrój, gdy przestaje go brać – nastrój się pogarsza. Pojawia się więc potrzeba wzięcia preparatu. Po drugie, osoby trenujące zauważają wzrost efektów po sterydach: zaczynają je przyjmować bez jakichkolwiek ograniczeń. Kiedy przestają, spada wydolność i pogarsza się nastrój – pojawia się potrzeba ich przyjęcia. Dlatego sterydy należy odstawiać powoli, najlepiej pod kontrolą lekarza. Część osób ze względu na pojawienie się agresywnego wzorca zachowania i trudnością w ich odstawieniu wymaga terapii.





Dlaczego przyjmowanie sterydów może powodować agresję?

Może to być związane z ich biologiczną funkcją, związaną z koniecznością przystosowania organizmu do ochrony potomstwa i zdobycia pokarmu. Człowiekowi pierwotnemu, żeby przetrwać w środowisku, zarówno osobniczo jak i gatunkowo, potrzebne były: dobrze rozwinięte mięśnie i wyższy poziom agresji.





Działania niepożądane sterydów mogą okazać się silniejsze niż ich działanie lecznicze?

Podanie jakiegokolwiek preparatu jest ingerencją w naturalne funkcjonowanie organizmu. Dlatego przyjmowanie sterydów powinno być ograniczone jedynie do wskazań medycznych. W trakcie leczenia powinno się oceniać stan psychiczny pacjenta, a w razie nieprawidłowości – ograniczyć lub odstawić te leki. Na pewno nie jest wskazaniem do podawania sterydów trening siłowy.





Sterydy można więc nazwać bombą z opóźnionym zapłonem?

Tak, bo efekty ich podawania są widoczne dopiero po latach. Na przykład osoby biorące kortykosterydy bardzo często tyją i mają potem problem z pozbyciem się nadwagi. Chorzy na astmę, które przewlekle biorą sterydy, mają w podeszłym wieku więcej złamań kości. Często też mogą mieć problemy z wahaniami nastroju. Wzrasta u nich poziom cukru i może dojść do cukrzycy. Jednak pamiętajmy o najważniejszym. Chory zażywa sterydy w ciężkich stanach, niejednokrotnie ratują one zdrowie i życie. Stosowane pod kontrolą lekarza leki te nie są groźne.





Stosowanie sterydów anabolicznych może towarzyszyć bigoreksji.

Bigoreksja to zaburzenie polegające na tym, że człowiek ma poczucie, że jego ciało jest zbyt słabe, zbyt wątłe, za słabo umięśnione. Dlatego zaczyna ćwiczyć fizycznie i stosować różne diety. Towarzyszy temu bardzo często przyjmowanie sterydów anabolicznych. Osoby chore stale mierzą się, ważą. Zaczynają unikać ludzi, bo przecież – w swojej własnej ocenie – źle wyglądają.